Sinds jaar en dag is afvalwaterzuivering vooral gericht op het verwijderen van fosfaat en stikstof. Wereldwijd worden echter steeds meer verschillende schadelijke chemicaliën gebruikt, die de huidige waterzuiveringsinstallaties vaak ongehinderd kunnen passeren. Ze worden vaak aangeduid als ‘nieuwe stoffen’, ‘opkomende stoffen’ of het Engelse 'Contaminants of Emerging Concern (CECs)'. Het betreft een grote en diverse groep organische microverontreinigingen die in het milieu terecht kunnen komen. Bijvoorbeeld resten geneesmiddelen, bestrijdingsmiddelen en microplastics, maar ook industriële (tussen)producten zoals pyrazool.

Eenmaal in het milieu vormen deze stoffen een potentiële bedreiging voor ecosystemen en voor drinkwaterbronnen. Dat is een belangrijke kwestie, die de hele (stedelijke) waterketen raakt en waarover nog grote vragen open liggen. Daarom hebben NWO, STOWA, TKI Watertechnologie en KWR de Nederlandse universiteiten gevraagd om met onderzoeksvoorstellen te komen waarin op zoek wordt gegaan naar  grensverleggende oplossingen binnen drie belangrijke onderzoeksthema’s:

• Effectgerichte monitoring: naast monitoren op individuele, bekende stoffen en stofgroepen, willen we water kunnen monitoren op de effecten van opkomende stoffen
• Duurzame en betaalbare zuiveringstechnieken: met een laag energie- en chemicaliënverbruik en tegen acceptabele kosten
• Effectieve strategie van maatregelen: bouwstenen voor een gedegen pakket van maatregelen om de risico’s van opkomende stoffen te beperken.

Projecten

Medio 2017 zijn binnen het programma vijf onderzoeksprojecten gehonoreerd. Het betreft:

INTROFILM | AdOx – a next generation adsorption-oxidation process for removal of CECs from municipal wastewater. Hoofdaanvrager: Prof.dr.ir. L.C. Rietveld, Technische Universiteit Delft

INTROFILM | Update november 2021 | Cost-Efficient Removal of Contaminants of Emerging Concern in Urban Waste Water Treatment Plants CER-CEC.Hoofdaanvrager: Prof.dr.ir. A.J. Hendriks, Radboud Universiteit Nijmegen

INTROFILM | Update november 2021 | Decision SUpport ToolS for Risk-based Prioritization and Control of Contaminants of Emerging Concern (SUSPECt). Hoofdaanvrager: Prof.dr. A.M.J. Ragas, Radboud Universiteit Nijmegen

INTROFILM | EMERCHE: Effect-directed Monitoring tools to assess Ecological and human health Risks of CHemicals of Emerging concern in the water cycle. Hoofdaanvrager: Prof.dr.ir. P.J. van den Brink, Wageningen University & Research

INTROFILM | RoutinEDA: expanding the scope and downscaling the format of high throughput Effect-Directed Analysis for routine water cycle monitoring and effective control . Hoofdaanvrager: Dr. M.H. Lamoree, Vrije Universiteit Amsterdam

Financiering

Voor het programma is maximaal 3 miljoen euro beschikbaar. Deze middelen komen van NWO (1,5 miljoen euro en STOWA/KWR/TKI Watertechnologie (gezamenlijk 1,5 miljoen euro). Daarnaast zal de TKI Water-toeslag gegenereerd door NWO in 2015 aan de call worden toegevoegd. De maximale bijdrage per project bedraagt 600 duizend euro.