De meeste mensen denken bij broeikasgassen vooral aan koolstofdioxide (CO₂). Maar dat is lang niet het enige schadelijke broeikasgas. Lachgas (N2O) heeft een zogenoemd aardopwarmingsvermogen (Global Warming Potential of GWP) dat maar liefst 273 keer groter is dan CO₂. Lachgasemissies uit rwzi’s vormen een significant aandeel (mogelijk tussen de 60 en 70 procent) van de totale broeikasgasemissies van de waterschappen. Vandaar dat er waterschappen veel aan gelegen is deze emissies goed in beeld te krijgen en te begrijpen, zodat er effectieve emissiebeperkende maatregelen kunnen worden genomen. Lachgasemissies (N₂O) zijn gerelateerd aan de processen van nitrificatie en denitrificatie die plaatsvinden  op rwzi's. Samen verwijderen ze schadelijke stikstofverbindingen uit het water. 

Tien jaar na de eerste studie over lachgasemissies van Nederlandse rioolwaterzuiveringsinstallaties (rwzi’s) richtte STOWA in 2019 een Community of Practise (CoP) Lachgas op. De CoP heeft aanzienlijk bijgedragen aan het versnellen van lachgasonderzoek in Nederland. Met de start van het Lachgas Versnellingsprogramma in 2024 heeft het onderzoek naar lachgasemissies nog meer aandacht gekregen. De Nederlandse waterschappen hebben de ambitie om in 2030 klimaatneutraal te zijn; het tot een minimum terugbrengen van deze emissies is daarvoor absoluut noodzakelijk.

Tegen het einde van 2025 wordt verwacht dat er continue lachgasmetingen worden uitgevoerd bij ongeveer zestig zuiveringsinstallaties in Nederland, en dit zal doorgaan tot het einde van 2027. Dit levert een schat aan informatie op. De lessen over het opzetten van een goede monitoringcampagne voor het meten van lachgasemissies om een betrouwbare en uniforme emissiefactor te bereiken, worden in de handreiking gedeeld.  

In dit handboek komen de volgende aspecten aan bod: 

• Het bepalen van de juiste stikstofbelasting die in de zuiveringsinstallatie wordt behandeld. Dit is essentieel voor het berekenen van een emissiefactor.
• Het bepalen van het aantal sensoren dat moet worden geplaatst en waar ze moeten worden geplaatst, en hoe een locatiebepaling dient te worden uitgevoerd.
• Het kalibreren en vervangen van de sensorkoppen op het juiste moment, essentieel om een betrouwbaar en zo compleet mogelijk dataset te verkrijgen.
• Het berekenen van lachgasemissies en het presenteren van de gegevens die hiervoor beschikbaar moeten zijn.
• Een overzicht van de procesparameters die waardevol zijn om te meten en te verzamelen om maximale kennis te verkrijgen over het niveau van emissies en hoe deze te verminderen.

In de komende STOWA ter Info, die bijna geheel gewijd is aan afvalwaterzuivering,  besteden we uitgebreid aandacht aan het versnellingsprogramma Lachgas en het onderzoek naar lachgasemissies. > Abonneer je op deze gratis online-uitgave