Skip to main content Skip to main nav

2 december 2021

Meer waszak, minder microplastics?

Onderzoekers van het Kennisimpuls-project Gedragswetenschappen hebben onderzocht of het aanbieden van een waszak die microplastics afvangt, als duurzaam product op de website van een grote Nederlandse webwinkel, ertoe leidt dat consumenten die vaker aanschaffen. Hoewel de interventie zelf niet leidde tot een grote toename van de verkoop van de waszakken, leverde het wel veel nieuwe inzichten op over toekomstige interventies.

De onderzoekers vergeleken in het onderzoek twee manieren van ‘bij-verkoop’ van de duurzame waszak. Deelnemers aan het experiment hadden allemaal een relatief energiezuinige wasmachine (vanaf klasse C) in hun online ‘winkelmandje’ gedaan. Via een pop-up kregen ze daarna  de waszak aanboden. In de controlegroep stond daarbij de tekst ‘maak je keuze compleet’. Bij de interventiegroep zelf stond daar de tekst ‘maak je duurzame keuze compleet’.

Verkoopcijfers

In totaal werden 13.744 websitebezoekers willekeurig toegewezen aan de interventiegroep (6826) of de controlegroep (6918). Het experiment duurde vijf weken. In totaal werden er in deze periode 13 waszakken verkocht (9 in de controlegroep, 4 in de interventiegroep). Dat is 0.19% van de mensen die een energiezuinige wasmachine kocht. De onderzoekers concluderen op basis van het aantal daadwerkelijk aangeschafte waszakken dat de waszak niet populair lijkt bij consumenten die op het punt staan een energiezuinige wasmachine aan te schaffen. De interventie, die bedoeld is om in te spelen op het completeren van een duurzame keuze, verandert niets aan de verkoopcijfers van de waszak. De interventie zorgde er wl voor dat mensen vaker op de waszak klikten. De waszak is relatief nieuw en onbekend en consumenten hebben mogelijk eerst behoefte aan meer informatie over de werking van de zak, voordat ze tot aankoop overgaan.

De interventie bewoog mensen er wel vaker toe de relatief duurzame wasmachine af te rekenen. Met name bij mensen die ook op de waszak hadden geklikt in de interventiegroep.

Het woord duurzaam lijkt in potentie de meest milieubewuste consumenten extra te overtuigen dat de wasmachine een goede aankoop zou zijn. Voor de webwinkel is dit  aanleiding meer duurzame accessoires aan te bieden en dit vaker te benadrukken bij het afrekenen. Deze aanpassingen worden nader onderzocht.

Winst

De waszak kan nog niet meeliften op de aankoop van een duurzame wasmachine. Daarvoor stimuleert de getoetste verkoopstrategie mensen onvoldoende een waszak te kopen. Wel geven de resultaten aan dat mensen met duurzamere voorkeuren eerder geneigd zijn de daad bij het woord te voegen wanneer zij in hun duurzame waarde gesterkt worden, aldus de onderzoekers. Waterbeheerders kunnen uit dit gegeven  winst behalen door microplastics in de perceptie van consumenten te koppelen aan  duurzaamheid. Consumenten die al waarde hechten aan duurzaamheid, krijgen daardoor meer interesse voor het onderwerp. Gezien de beperkte interesse vanuit de consument lijkt de waszak geen kansrijk product op weg naar minder microplasticsvezels in het water.

De resultaten benadrukken volgens de onderzoekers dat het uitvoeren van experimenten essentieel is om de werking van een interventie te testen. Gedragswetenschappers begrijpen deels hoe mensen werken, maar de interactie met de specifieke (complexe) context kan tot reacties leiden die  gewenst, maar ook onverwacht kunnen zijn.