Waterkwaliteitsmaatregelen: ontwerpen met oog voor een betere waterkwaliteit
Dit rapport stelt ontwerpteams van waterschappen in staat om bij (her)inrichtingsprojecten ook inrichtingsmaatregelen voor verbetering van de fysisch-chemische waterkwaliteit mee te nemen. Het bevat een overzicht van mogelijke maatregelen die bijdragen aan het waterkwaliteitsdoel. Denk aan de aanleg van bufferstroken, het toepassen van ijzerzand en zorgen voor meer beschaduwing. Voor alle maatregelen zijn factsheets gemaakt met meer informatie over de maatregel, de mogelijke effecten, inpasbaarheid en voorbeeldprojecten.
Publicatienummer |
2025-15 |
Thema |
Waterkwaliteit, Realiseren van ecologische waterkwaliteitsdoelen (KRW) |
Datum |
|
Herinrichtingsprojecten van beken, sloten en kanalen worden meestal ingestoken vanuit een ecologisch doel of een water(bergings)opgave. De fysisch-chemische waterkwaliteit (hierna: waterkwaliteit) is een belangrijke randvoorwaarde voor het behalen van ecologische doelen, maar hier wordt bij inrichtingsprojecten veelal niet naar gekeken. Als we kijken naar stikstof en fosfor hebben bronmaatregelen (het 'dichtdoen van de kraan') de voorkeur. Als die bronaanpak (nog) niet afdoende werkt of niet mogelijk is, kan bij herinrichting van waterlopen een zuiverende voorziening/werking worden meegenomen. Op deze manier kunnen in herinrichtingsprojecten kansen worden benut om ook aan de doelen voor waterkwaliteit bij te dragen.
De focus van dit rapport ligt op beeksystemen op de hogere zandgronden. Voor dit type watersystemen is een literatuurstudie gedaan en is input opgehaald van waterschappen in deze gebieden. Het rapport biedt vanuit twee invalshoeken hulp om te kijken welke maatregelen zouden kunnen passen in het ontwerp: vanuit een gedefinieerd waterkwaliteitsdoel en vanuit een bestaande inrichtingsopgave. Als hulpmiddel hierbij wordt de methode van het adaptief ontwerpen gebruikt. De gebruiker wordt aan de hand van vragen uitgedaagd om na te denken over verschillende (technische) aspecten die van belang zijn voor de inpassing of het effect van de maatregel.
Waterschappen kennen over het algemeen een aantal projectfasen die doorlopen worden bij inrichtingsprojecten. In principe is het in iedere fase mogelijk om aandacht te hebben voor waterkwaliteit. Een watersysteemanalyse is een belangrijke inhoudelijke basis om te weten waar de knelpunten zijn voor het betreffende watersysteem (in relatie tot de doelen die er zijn). Om ervoor te zorgen dat doelen voor waterkwaliteit een plek krijgen in een project, is het verstandig dit zo vroeg mogelijk in het proces mee te nemen. Deze rapportage is bedoeld als hulpmiddel in de planfase, wanneer het ontwerptechnisch wordt uitgewerkt. Het is makkelijker om waterkwaliteit mee te nemen in ontwerpen als het onderwerp zo vroeg mogelijk, dus bij de verkennings- en definitiefase al op tafel komt.