Skip to main content Skip to main nav

Actualisatie schadefuncties voor de landbouw. Waterwijzer Landbouw tussenfase 2a: plausibiliteitstoets SWAP en enkele verkennende berekeningen

Dit rapport bevat de resultaten van een onderzoek naar de plausibiliteit van de uitkomsten van een nieuw modelinstrumentarium - de Waterwijzer Landbouw - om ingrepen in de waterhuishouding en effecten van klimaatverandering te vertalen naar effecten op landbouwopbrengsten. Doet het instrument wat je ervan verwacht en sluit het aan bij de praktijk? Hiervoor is een vergelijking gemaakt met bestaande modellen en met meetgegevens uit de praktijk.

Voor het bepalen van de effecten van de ingrepen in de waterhuishouding op de landbouwopbrengsten zijn in Nederland drie methodes operationeel: de HELP-tabellen, de TCGB-tabellen en AGRICOM. In bijna elke berekening wordt gebruik gemaakt van deze methodes. De landbouwsector, de waterbeheerders en de waterleidingbedrijven dringen al langere tijd aan op een herziening van deze methodes. De aanleiding is dat de methodes toe zijn aan actualisatie en aan 'klimaatrobuustheid'.

De huidige methoden zijn gebaseerd op verouderderde meteorologische gegevens. Daarnaast geven ze alleen langjarige gemiddelde schades. Een ander belangrijk punt is dat in de huidige methoden zout niet of beperkt wordt meegenomen. Met een droger klimaat gaat zout en het sturen met water op zout, juist een belangrijkere rol spelen in het waterbeheer. Daarnaast is er een nieuw concept ontwikkeld voor het duiden van natschade. Met de nieuwe insteek kan straks door het jaar heen gerekend worden, zodat waterbeheerders een beter beeld krijgen welke waterhuishoudkundige maatregelen ze kunnen nemen en kunnen ze beter inspelen op klimaatverandering.

Recent is een belangrijke eerste stap gezet naar een breed gedragen methode voor het bepalen van de klimaatrobuuste relaties tussen waterhuishoudkundige condities en opbrengstdepressies. Deze nieuwe methode zal de huidige schadetabellen kunnen vervangen.Voor de aanpak is een traject voorzien van 2013 tot en met 2016.

Het is de bedoeling dat de nieuwe methode in een aantal fasen wordt gerealiseerd. De eerste fase is afgerond. De conceptuele verbeteringen die zijn doorgevoerd, zijn vastgelegd in STOWA-rapport  2013-22 ‘Actualisatie schadefuncties landbouw: fase 1’. Voordat de bij de ontwikkeling betrokken partijen verder wilden gaan, was er behoefte om een toetsing uit te voeren naar de plausibiliteit van de uitkomsten van het nieuwe modelinstrumentarium. Doet het instrument wat je er van verwacht en sluit het aan bij de praktijk. Hiervoor is een vergelijking gemaakt met bestaande modellen en met meetgegevens van de locaties Zegveld, Cabouw en Roswinkel.

Dit om uiteindelijk, in 2016, te komen tot een klimaatbestendig en geactualiseerd instrument om te sturen op waterstromen en opbrengsten, rekening houdend met droogte-, nat en zoutschade. Daarmee is er straks een instrument dat onmisbaar is bij het doorrekenen van o.a. peilbesluiten en inrichtingsplannen