Skip to main content Skip to main nav

Systeemgerichte Ecologische Stressanalyse. Doorontwikkeling en optimalisatie van de SESA laaglandbeken en toepassing op vier casussen (KIWK)

Eén van de doelen van de Kennisimpuls waterkwaliteit (KIWK) is het verder ontwikkelen en toepasbaar maken van een instrumentarium voor het uitvoeren van ecologische systeemanalyses. Hiervoor de SESA-methodiek (Systeemgerichte ecologische stressanalyse) ontwikkeld en toegepast op de stroomgebieden van de Tungelroyse beek en de Groote Molenbeek binnen het beheergebied van het waterschap Limburg. De SESA-methodiek is in ontwikkeling. Dit rapport beschrijft verschillende ontwikkelstappen in de parametrisering, structuur en werking van de SESA. Het rapport is geschreven in het kader van het project Ecologie van de Kennisimpuls Waterkwaliteit.

SESA is een methode om op basis van de huidige ecologische toestand van een beek en de herstelpotentie knelpunten binnen een stroomgebied in kaart te brengen en te kwantificeren. Hieraan wordt vervolgens een streefbeeld gekoppeld en worden maatregelpakketten voorgesteld die nodig zijn om dit streefbeeld te bereiken. Door oorzaken te zoeken op de schaal van het stroomgebied en deze te bekijken over een langere tijdschaal wordt de werking van het systeem in beeld ge- bracht. Dit geeft een beter inzicht in waar de bronnen van de problemen in de beek te vinden zijn. Dit maakt het ingrijpen met maatregelen veel effectiever en maakt het daarnaast mogelijk gedifferentieerder te werk te gaan bij het herstellen van een beeksysteem. Tenslotte kunnen ook verschillende maatregelpakketten worden doorgerekend (scenario-analyses) en op hun effecten worden vergeleken.

De SESA-methodiek is in ontwikkeling. Dit document beschrijft verschillende ontwikkelstappen in de parametrrisering, structuur en werking van de SESA wat betreft: 1) Aanvullingen op benodigde en beschikbare data, 2) Structurele aanpassingen in de berekeningen, bijvoorbeeld wat betreft de keuze van stressoren en een verdere onderbouwing van de stressorklassen, 3) Verbeterde afstemming van de wegingen van stressorcategorieën.

Na doorvoering van de ontwikkelstappen heeft een analyse van vier stroomgebieden verspreid over de hogere zandgronden plaatsgevonden om de methodiek af te stemmen op een bredere toepassing. Hiervoor is een kalibratie uitgevoerd waarbij de SESA methodiek is toegepast op de Tongelreep (Waterschap de Dommel), de Oostrumsche beek (Waterschap Limburg), de Glanerbeek (Waterschap Vechtstromen) en de Hunze (Waterschap Hunze en Aa’s).

Met behulp van een afstemming van de resultaten op biologische scores van deze beken voor de macrofauna is de weging van stressorcategorieën aangepast, om uiteindelijk tot een gekalibreerde standaard te komen die in meerdere stroomgebieden kan worden toegepast. In deze kalibratie-stap zijn geen scenario-analyses uitgevoerd.