Indirecte lozingen - hier bedoeld: lozingen van bedrijven op de riolering - zijn een steeds urgenter wordend probleem voor waterschapen. Met deze lozingen komen stoffen mee die op een rwzi al dan niet verwijderd kunnen worden, en via het effluent vervolgens hun weg naar het oppervlaktewater vinden. Door de herziening van de Richtlijn Stedelijk afvalwater, de KRW-deadline in 2027, verschillende initiatieven voor de versterking van het VTH-stelsel en een steeds groter wordende lijst met Zeer Zorgwekkende Stoffen, is er behoefte aan meer kennis over de stoffen die via indirecte lozingen (van bedrijven), illegale lozingen en diffuse lozingen uit huishoudens en bijvoorbeeld regenwaterafvoer/wegafspoeling op de zuivering terechtkomen. Ook is er behoefte aan meer handelingsperspectieven om eventuele lozingen terug te dringen. Dit kunnen waterschappen niet alleen; omgevingsdiensten en bevoegde gezagen zijn hierbij onmisbaar. 

Er gebeurt bij de waterschappen en bij partnerorganisaties al van alles op het gebied van indirecte lozingen. Samen met ODNL werkt STOWA momenteel aan een overzicht van de kennisbehoeften die er zijn rond indirecte lozingen en inventariseert de stichting goede voorbeelden en lopende projecten. STOWA wil waterschappen en partneroverheden bovendien ondersteunen bij het terugdringen van indirecte lozingen door het faciliteren van het uitwisselen van kennis en ervaringen op het gebied van de kwaliteit van het influent. Onder meer via deze bijeenkomst.

De bijeenkomst is bedoeld voor waterschappers van alle betrokken waterschapsdisciplines. Denk aan: VTH, waterkwaliteit, waterketen, zuiveren, uitvoering, strategie en beleid. 

Ochtend: Kennisdelen en inspireren  

In de ochtend delen waterschappen en partners inspirerende voorbeelden rond de thema’s samenwerken, meten en monitoren, theoretische risicobenaderingen (viewers) en handvatten voor VTH. 

Middag: Kennisbehoefte omzetten in kennisvragen  

In de middag staan er werksessies op het programma om de kennisbehoeften om te zetten in kennisvragen waar het netwerk mee aan de slag kan. Zie onder. Op basis hiervan gaan we met partners (OD’s en bevoegde gezagen) het kennislandschap verder inrichten. 

Naast informatieve presentaties en discussies is er ook tijd om te netwerken. 

Beschrijving werksessies, dinsdag 10 juni, 14.00-14.45 uur 

Tijdens de lunch kun je een keuze maken uit de werksessies. Om de aanwezigen over de deelsessies te verdelen is er een maximaal aantal plekken per werksessie.

A. Afvalwaterprognoses en stofstromen in beeld 

Rien de Ridder (Waterschap Zuiderzeeland en COP Afvalwaterprognoses) 

In opdracht van waterschappen, provincies en omgevingsdiensten worden verschillende tools en stoffen-viewers ontwikkeld. Om inzicht te krijgen in de mogelijke stoffen die bij lozingen van bedrijven op het riool te verwachten zijn en om aandachtsgebieden te prioriteren voor verder onderzoek. Hierbij worden theoretische databronnen gebruikt als bijvoorbeeld Kamer van Koophandel data, data uit de ZZS-navigator, Watson database en veiligheidsbladen. Deze leveren onder andere GIS-kaartlagen op. In het kader van de afvalwaterwaterprognose worden ook slimme kaarten van de riolering ontwikkeld. In deze werksessie gaan we in gesprek welke tools er zijn, hoe we die slim kunnen koppelen en wat er verder nodig is om deze instrumenten optimaal te kunnen gebruiken. 

B. Optimaal benutten van bestaande data 

Maarten Nederlof (Waterschap Rijn en IJssel), Peter Groot (Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied) en Robin Bos (Hooogheemraadschap Hollands Noorderkwartier)

Meer meten geeft meer inzicht. Tegelijkertijd is er al heel veel data verzameld door waterschappen en partners. In het ontvangend oppervlaktewater, in in- en effluent en data die is verzameld bij bronopsporing in de riolering ingezameld. We gaan in gesprek welke datasets er zijn. Hoe we die bijeen kunnen brengen. Welke vragen we daarmee zouden kunnen beantwoorden. Welke datasets nog nodig zijn. Wat daarvoor nodig is en hoe we bijvoorbeeld slim data-analyse/AI kunnen inzetten. 

 C. Naar een strategie voor innovatief monitoren  

Henk Looijen (Waterprof), Siebe Vrieswijk/Simon Holsteijn (IMD) en Anja Derksen (AD eco advies)

Overal alle stoffen meten is niet haalbaar. In deze sessie willen we kennisbehoeften inventariseren en koppelen aan nieuwe, slimme en innovatieve meetmethodes zoals passive sampling, bibliotheek screenings, effectmetingen, bioassays en online sensoring. Om zo uiteindelijk strategisch te kunnen inzetten op de ontwikkeling en het gebruik van slimme monitoring.  

D. Beleidsinstrumenten voor VTH  

Suzanne Giardina (Omgevingsdienst NL) en Michiel de Groote (Hoogheemraadschap van Delfland)

Indirecte lozingen zijn taai. Gelukkig zijn er VTH-beleidsinstrumenten die helpen om grip te krijgen, van tools tot handreikingen. Maar wat werkt echt? Wat is er al, waar wordt aan gewerkt, wat ontbreekt en waar zetten we op in?

In deze workshop verkennen we samen bestaande én gewenste VTH-beleidsinstrumenten. De workshop is concreet, praktisch en met oog voor samenwerking in de regio. Doel: komen tot een scherpe, gezamenlijke agenda om indirecte lozingen beter aan te pakken met beleidsinstrumenten.

E. Wanneer gaan we handelen? 

Imke Leenen (H2Oké) en Edith Kruger (Waterschap Vechtstromen)

We werken hard aan meer inzicht op bronnen van stoffen in influent. Maar grip op indirecte lozingen betekent ook handelen. 

Wanneer gaan we daadwerkelijk handelen, wat hebben we hiervoor nodig? Op welk moment ga je beginnen en wanneer zijn acties effectief?

Is dat verschillend op lokaal versus landelijk niveau?

Samen gaan we op zoek naar de aanleiding en de triggers die we nodig hebben om actief te gaan handelen.

 F. Van parallelle perspectieven naar een integraal perspectief:  

Margriet Paulissen (Waterschap Hollandse Delta) en Andy Krijgsman (Unie van Waterschappen)

In deze actieve werksessie nemen we gezamenlijk de casus van een indirecte lozing van een visverwerkingsbedrijf onder de loep. Het doel hiervan is om bewustwording te creëren voor elkaars verschillende belangen en zo de basis te leggen voor een vruchtbare samenwerking. Deze sessie biedt dan ook een unieke kans om de verschillende belangen van betrokkenen, zoals diverse ambtenaren van waterschappen, gemeenten, omgevingsdiensten en andere overheidsorganisaties, samen te brengen. Door de perspectieven te integreren, streven we naar advies en besluitvorming die recht doen aan ieders belangen en aan een toekomst waarin waterbeheer en milieubescherming hand in hand voor een toekomstbestendig leefklimaat voor onze burgers.