Indirecte lozingen – hier bedoeld: lozingen van bedrijven op de riolering – zijn een steeds urgenter wordend probleem voor waterschappen. Met deze lozingen komen stoffen mee die op een rwzi al dan niet verwijderd kunnen worden, en via het effluent vervolgens hun weg naar het oppervlaktewater vinden. Door de herziening van de Richtlijn Stedelijk afvalwater, de KRW-deadline in 2027, verschillende initiatieven voor de versterking van het VTH-stelsel en een steeds groter wordende lijst met Zeer Zorgwekkende Stoffen, is er behoefte aan meer kennis over de stoffen die via indirecte lozingen (van bedrijven), illegale lozingen en diffuse lozingen uit huishoudens en bijvoorbeeld regenwaterafvoer/wegafspoeling op de zuivering terechtkomen. Ook is er behoefte aan meer handelingsperspectieven om eventuele lozingen terug te dringen. Dit kunnen waterschappen niet alleen; omgevingsdiensten en bevoegde gezagen zijn hierbij onmisbaar. 

Uit de gesprekken die het afgelopen jaar met waterschappen en partners zijn gevoerd over indirecte lozingen en uit de opbrengst van de werksessie over indirecte lozingen op 10 juni 2025 zijn twee werkgroepen gestart om invulling te geven aan de kennisbehoeften. De eerste groep houdt zich bezig met viewers en tools, de tweede richt zich op het optimaal benutten van bestaande data voor het verkrijgen van inzicht in bronnen, branches en stoffen. 

a. Viewers en tools 

In opdracht van waterschappen, provincies en omgevingsdiensten worden verschillende tools en stoffen-viewers ontwikkeld. Om inzicht te krijgen in de stoffen die bij lozingen van bedrijven mogelijk op het riool te verwachten zijn en om aandachtsgebieden te prioriteren voor verder onderzoek. Hierbij worden theoretische databronnen gebruikt, zoals data van de Kamer van Koophandel, data uit de ZZS-navigator, Watson-database en veiligheidsbladen. Deze leveren onder andere GIS-kaartlagen op. In het kader van de afvalwaterwaterprognose worden ook slimme kaarten van de riolering ontwikkeld. In een werkgroep brengen we in beeld welke data, viewers en tools er zijn, welke kennisbehoefte ermee wordt bevredigd en zetten we stappen naar optimaliseren en uniformeren van de data.

b. Het optimaal benutten van bestaande data voor inzicht in bronnen, branches en stoffen

Meer meten geeft meer inzicht. Tegelijkertijd zijn er al veel data verzameld door waterschappen en partners. Denk aan data over het ontvangende oppervlaktewater, data over  (de samenstelling van) het in- en effluent en data die zijn verzameld bij bronopsporing in de riolering. We brengen in een werkgroep in beeld welke datasets er zijn en hoe we die bij elkaar kunnen brengen voor een goed overzicht. We starten met pilots om voor geprioriteerde stoffen en branches inzicht te krijgen in te verwachten bronnen en stoffen. Daarbij gebruiken we zo veel als mogelijk slimme data-analyse/AI.

 Bijdragen aan ons netwerk? 

Heb je interesse bij te dragen en als eerste te profiteren van de opbrengst? We nodigen je van harte uit een actieve bijdrage aan ons netwerk te leveren. Daarvoor kun je je aanmelden via gripopindirectelozingen@stowa.nl.