Regionale waterkeringen zijn onmisbaar voor de bewoonbaarheid van laag Nederland. In het ‘Ontwikkelingsprogramma Regionale Keringen’, dat STOWA uitvoert in opdracht van UvW en IPO, werken we al vanaf 2005 aan het vergroten van de regionale waterveiligheid. Vooral via het ontwikkelen en toepassen van nieuwe kennis en inzichten. In 2024 startte de vijfde fase (ORK V), die loopt tot en met 2027.
Meer over ORK, fase VLaatste nieuws
Mobiele keringen: op zoek naar een alternatief voor de zandzak
STOWA heeft voor zeven verschillende type mobiele keringen en één type tijdelijke kering korte video's laten maken. In de video’s wordt de werking van de keringen uitgelegd en wordt verteld binnen welke randvoorwaarden ze inzetbaar zijn. De productie van de video's werd mede mogelijk gemaakt door het Interregproject FlashFloodBreaker.
Internationaal handboek over noodbeheer voor de bescherming tegen overstromingen
De afgelopen 2,5 jaar hebben ruim twintig organisaties, waaronder STOWA, en 70 professionals uit ruim 20 landen gewerkt aan een internationaal handboek over noodbeheer voor de bescherming tegen overstromingen
(International Handbook on Emergency Management for Flood Defences). Het gaat dieper in op bestuursaspecten, de details van processen en activiteiten die verband houden met het beheer van crisissituaties, het delen van kennis en samenwerking, en de rechtvaardiging voor de financiering van de noodzakelijke capaciteiten en competenties.
Beversymposium: leven met de bever is ‘package deal’
Donderdag 17 oktober 2024 vond bij de provincie Overijssel het jaarlijkse symposium plaats van het Kenniscentrum Bever. Tijdens de dag bleek dat - zoals iemand het verwoordde - leven met de bever een ‘package deal’ is. Je kunt niet genieten van de voordelen zonder de nadelen, en vice versa.
Lees meerBeleid
Visie & beleid
Medio 2024 kwam het vijfde programmaplan uit van het Ontwikkelprogramma Regionale Keringen (ORK), periode 2024-2027. Het programma richt zich sinds het begin van deze eeuw op kennisontwikkeling rondom de sterkte en veiligheid van regionale keringen. Belangrijke aandachtspunten voor de komende planperiode zijn de integrale veiligheidsbenadering, het concept water en bodem sturend en het toets- en ontwerpinstrumentarium.
Meer informatie
Herijking veiligheidsbenadering
Nederland kent veiligheidsnormen voor regionale keringen waarbij de keringen worden ingedeeld in één van vijf klassen (de zogenoemde IPO-klassen). Bij elke klasse hoort een bepaalde norm. Hoe hoger de norm, hoe sterker de kering. Een gedegen maar kostbare en niet altijd transparante aanpak. Binnen dit thema zoeken we naar betaalbare, pragmatische en goed uitlegbare alternatieven voor het waarborgen van de regionale veiligheid.
Meer informatie
Zorgplicht
Beheerders van waterkeringen hebben de wettelijke taak hun waterkeringen aan de veiligheidseisen te laten voldoen en te zorgen voor het bijbehorende beheer en onderhoud. Dit wordt de zorgplicht genoemd. De waterschappen mogen zelf bepalen hoe ze deze zorgplicht invullen. Hiervoor is een handreiking opgesteld.
Meer informatie
Uniforme schade-indexering
De regionale waterkeringen zijn ingedeeld in vijf normklassen. Deze indeling is mede gebaseerd op de mogelijke schade bij het falen van de kering; hoe hoger de schade, hoe hoger de norm. De schadeberekening was gebaseerd op het prijspeil 1999. De indexatie naar andere jaren wordt nu op verschillende manieren gedaan, met verschillende eindbedragen tot gevolg. In dit thema is nieuwe schadetabel opgesteld en een advies gegeven over een uniforme methode voor indexering.
Meer informatie
Een dijk: meer dan waterveiligheid
Regionale keringen zijn niet alleen van belang voor de waterveiligheid, maar hebben vaak ook een landschappelijke, cultuurhistorische, recreatieve dan wel transportfunctie. En ze zijn drager van natuurwaarden. In dit thema wordt onderzocht hoe we regionale keringen optimaal kunnen beheren, met inachtneming van andere functies in, op en rond de kering.
Techniek
Aanwijzen en normeren
De provincies zijn verantwoordelijk voor het aanwijzen en normeren van de regionale keringen. Binnen ORK zijn voor diverse type regionale keringen (boezemkaden, compartimenteringskeringen, keringen langs regionale rivieren, etc.) methodieken ontwikkeld die helpen bij het bepalen van de normklasse (I-V).
Toetsen
Binnen ORK wordt onderzoek verricht om maximaal inzicht te krijgen in de sterkte van waterkeringen en de effecten van mogelijk falen, in relatie tot de norm waarop wordt getoetst. Zo wordt onderzoek gedaan naar mogelijke faalmechanismen, waaronder macrostabiliteit. Maar bijvoorbeeld ook naar de manier waarop je het concept ‘bewezen sterkte’ mee kunt nemen in je beoordeling.
Ontwerpen en verbeteren
Als een kering niet voldoet aan de gestelde veiligheidseisen, moet deze worden verbeterd. Daarvoor moet de kering worden versterkt, of de hydraulische belasting op de kering worden verminderd. Bij de versterkingsopgave is het belangrijk rekening te houden met toekomstige ontwikkelingen. Binnen ORK zijn voor verschillende typen regionale keringen ontwerprichtlijnen geschreven die deze ontwikkelingen meenemen.
Beheer & onderhoud
Adequaat beheer en onderhoud van waterkeringen vormt een integraal onderdeel van de zorg voor regionale waterveiligheid. Het werken in een gesloten beheercyclus vanuit de optiek van de zorgplicht en assetmanagement vormt één van de kernopgaven voor de komende jaren.
Droogte
Klimaatverandering heeft ook gevolgen voor de (regionale) waterveiligheid. Zo wordt (langdurige) droogte een steeds belangrijker aspect om rekening mee te houden. STOWA onderzoekt in dit verband samen met Rijkswaterstaat en de hoogheemraadschappen Delfland, Rijnland en Schieland en de Krimpenerwaard de effecten van verdroging van boezemkades tijdens langdurige droogte.
Leidraad Toetsen op Veiligheid Regionale Waterkeringen
Het toetsen van de veiligheid van een regionale waterkering houdt in dat de ingeschatte sterkte wordt vergeleken met de optredende belastingen die horen bij de vastgestelde IPO-norm. Het eindoordeel, de eindtoets, geeft aan of de sterkte voldoet. Een belangrijk hulpmiddel hiervoor is de Leidraad Toetsen op Veiligheid (LTV) Regionale Waterkeringen.
Niet-waterkerende objecten (NWO's)
Op, in en naast regionale waterkeringen komen niet-waterkerende objecten (NWO’s) voor. Deze objecten hebben geen waterkerende functie, maar kunnen wel een negatief effect hebben op de waterveiligheid. Daarom dient de invloed van een bestaand NWO op de veiligheid van de kering te worden beschouwd. Onder NWO’s vallen bomen, bebouwing, kabels en leidingen (K&L) en overige constructies, zoals wegen, landhoofden, steigers, et cetera. Er is een handreiking opgesteld, die specifiek ingaat op bomen, bebouwing en kabels en leidingen.
Meer informatie
Dijkcheck
In het project Toetsen op degradatie is een online tool ontwikkeld om snel een beeld te kunnen krijgen van impact van degradaties van een dijk. Met DijkCheck-app kunnen gebruikers checken hoe gevoelig de stabiliteit van een bepaalde kering is voor verschillende vormen van degradaties.
Grondparameters / geotechnische database
STOWA heeft de resultaten van tien jaar onderzoek naar de sterkte-eigenschappen van grondsoorten in Nederland bijeen gebracht in een geotechnische database. Om waterbeheerders verder te faciliteren bij hun werk, liet STOWA de geotechnische meetgegevens analyseren. Er is een rapport met de highlights uit die analyse. Dit helpt regionale waterbeheerders aan specifieke, technische informatie over de grondeigenschappen van gebieden die vergelijkbaar zijn met locaties binnen hun eigen beheergebied.
Naar het rapport en de databaseContact
Robin Biemans, 06 22 96 58 80, biemans@stowa.nl