Skip to main content Skip to main nav

PCLake en PCDitch

De complexiteit van het aquatisch ecosysteem maakt een goede inschatting van de effectiviteit van maatregelen voor de verbetering van de waterkwaliteit lastig. De ecologische modellen PCLake (voor meren) en PCDitch (voor lijnvormige wateren) geven waterbeheerders hier handvatten voor. STOWA werkt samen met het NIOO-KNAW, Planbureau voor de Leefomgeving, de WUR en Witteveen+Bos aan de bekendheid en doorontwikkeling van deze modellen.

> Downloadlocatie nieuwe modellen

> Download metamodel PCLake

> Download metamodel PCDitch

De PCLake handleiding geeft instructies en oefeningen om de beginnende gebruiker met het model PCLake aan de slag te laten gaan via een MS Excel gebruikersinterface (DATM). In de handleiding vindt u tevens de benodigde download- en installatie-informatie. De handleiding is geschreven voor het gebruik van PCLake maar is technisch ook bruikbaar voor het PCDitch model. Mocht u tegen problemen aanlopen bij installatie of gebruik dan kan u contact opnemen met Sven Teurlincx.


Onderaan deze pagina vindt u korte introductiefilms over de modellen, zowel in het Nederlands als het Engels.

Voor het nemen van maatregelen ter verbetering van de waterkwaliteit is inzicht in de relatie tussen diverse eigenschappen van het ecosysteem van belang. Hierbij valt te denken aan de inrichting van een waterlichaam, de hydrologie, bodemcondities, belastingen, fysisch-chemische processen, de waterkwaliteit en het voedselweb. Zo moet bijvoorbeeld voor het verregaand terugdringen van de nutriëntenbelasting van het oppervlaktewater rekening worden gehouden met zowel lozingen uit het stedelijk gebied als met diffuse belasting uit het landelijk gebied. Ook kan interne eutrofiëring een grote rol spelen. Daarnaast is niet altijd duidelijk of de gerealiseerde reductie in nutriëntenbelasting leidt tot de gewenste verbetering van de waterkwaliteit en daarmee tot het behalen van de KRW-doelen. Inzicht in het effect van maatregelen die het watersysteem zelf robuuster maken, bijvoorbeeld het vergroten van de buffercapaciteit, is ook nodig om te weten of de doelen behaald kunnen worden. Twee concrete voorbeelden van hoe toepassing van de modellen heeft bijgedragen aan effectievere uitvoering van maatregelen leest u HIER.
 
Het ecologisch model PCLake beoogt belangrijke relaties in meren te beschrijven. Voor lijnvormige wateren is het vergelijkbare model PCDitch ontwikkeld. De grote kracht van de modellen is dat het bijvoorbeeld mogelijk wordt de ‘kritische nutriëntenbelasting’ van een watersysteem te bepalen. Dit is de nutriëntenbelasting waarbij een water omslaat van troebel naar helder. Deze kritische belasting is systeemspecifiek. Waterbeheerders hebben duidelijk te kennen gegeven dat dergelijke instrumenten een hoge potentie hebben voor toepassing in het waterbeheer. Ze kunnen ook een wezenlijke functie vervullen bij het opstellen van herstelplannen en maatregelpakketten. Meer uitleg over de modellen, type modelleringen, als ook waarvoor de modellen te gebruiken zijn, leest u HIER.
 
In het project PCLake en PCDitch werken STOWA, NIOO-KNAW, Planbureau voor de Leefomgeving, de WUR en Witteveen+Bos aan doorontwikkeling van de modellen. Bij dit project wordt specifiek gewerkt aan het in aanraking laten komen van meer waterbeheerders met deze modellen. Ook wordt onderzocht hoe deze modellen beter toepasbaar kunnen worden gemaakt voor waterbeheerders. Met de resultaten kunnen de modellen zodanig worden aangepast dat deze beter aansluiten bij de waterbeheerpraktijk. Een korte samenvatting over het project, als ook over de casestudies waarin de vragen en wensen van waterbeheerders een concrete plek hebben gekregen, kunt u HIER lezen.

In totaal zijn er in kader van het project 10 casestudies in Nederland uitgevoerd, waarbij in drie cases de modellen voor het eerst ruimtelijke zijn toegepast, door middel van een koppeling met een hydrodynamisch model (SOBEK). In onderstaande factsheets treft u de belangrijkste resultaten uit de casestudies:

  1. Achterplas (Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard) - PCLake;
  2. Zuidlaardermeer (Waterschap Hunze en Aa’s) - PCLake;
  3. Kardingeplas (Waterschap Noorderzijlvest en gemeente Groningen) - PCLake;
  4. Dobbeplas (Hoogheemraadschap van Delfland) - PCLake;
  5. Stad van de zon / Park van Luna (Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier) - PCLake;
  6. Stedelijk gebied Urk (Waterschap Zuiderzeeland) - PCLake en SOBEK;
  7. Markiezaatsmeer en Binnenschelde (Waterschap Brabantse Delta) - PCLake;
  8. Krimpenerwaard (Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard) - PCLake;
  9. Vlietpolder (Hoogheemraadschap van Rijnland) - PCDitch en SOBEK;
  10. Poldersysteem Zegveld (Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden) - PCDitch en SOBEK.

Daarnaast zijn aanpalend ook twee studies in het buitenland uitgevoerd:

  1. Lake Chaohu (Peking University, China) - PCLake;
  2. Lake Vortsjarv (STOWA) - PCLake.

Zijn PCLake en PCDitch ook te gebruiken voor het modelleren van stadswateren?

Er is een toenemende vraag naar systeemanalyses van stadswateren. Een actuele vraag is dan ook of PCLake en PCDitch te gebruiken zijn voor stadswateren. Het antwoord is: ja. Veel van de ecologische processen die door PCLake en PCDitch gemodelleerd worden, spelen net zo goed in stadswateren. Ondanks het feit dat de modellen niet expliciet voor stadswateren ontwikkeld zijn, kunnen we veel leren van een modeltoepassing met PCLake of PCDitch. Het PCLake model kan worden toegepast als blauwalgen een probleem zijn of als er een duidelijke invloed is van vissen op de waterkwaliteit. PCDitch kan worden toegepast als kroosbedekking het belangrijkste waterkwaliteitsprobleem vormt. Een aantal voorbeelden van casestudies staan genoemd in een notitie die over het gebruik van de modellen in stadswateren is verschenen. Er is ook ook een aantal kanttekeningen te plaatsen bij het gebruik van PCLake en PCDitch om stadswateren te modelleren. Ook dit leest u in de notitie.

>Download de notitie 'Stadswater, PCLake en PCDitch'

Promoties

In het kader van het PCLake/ PCDitch project zijn drie promotieplekken beschikbaar gesteld. Jan Kuiper en Luuk van Gerven zijn in november 2016 gepromoveerd. Annette Janssen zal op 16 juni 2017 promoveren, in de Aula van de Wageningen UR.
 

Meer weten?

De modellen PCLake en PCDitch in een notendop? Bekijk dan onderstaand filmpje.