Aquathermie
Aquathermie, warmte en koude uit water, is een duurzaam alternatief voor verwarming en koeling van gebouwen. In potentie kan aquathermie uit oppervlakte- en afvalwater zo’n 50 procent van de gebouwde omgeving verwarmen. De interesse groeit, er zijn nu ruim 100 aquathermie-initiatieven in Nederland. Voor verdere opschaling is meer onderzoek nodig, onder meer naar juridische, ecologische en technische aspecten. STOWA werkt hiervoor onder andere samen met de Unie van Waterschappen, Netwerk Aquathermie, Rijkswaterstaat en kennisinstellingen.
Projectcode |
449.003 en 449.005 |
Uitvoerders |
Diversen |
Thema |
Energietransitie, Produceren van energie (o.m. aquathermie) |
Startdatum |
|
Einddatum |
|
Tags |
aquathermie energie uit afvalwater energie uit oppervlaktewater |
Onderzoeksthema's
Ecologische effecten
Het is belangrijk mogelijke ecologische effecten van aquathermie goed in beeld te hebben. Het water dat door de TEO-installatie stroomt, koelt af en passeert filters en warmtewisselaars. De temperatuurverlaging kan invloed hebben op chemische processen en groei- en voortplantingsprocessen onder water. De filters kunnen schade aanbrengen aan plankton. Vergunningverleners hebben inzicht nodig in deze effecten om aanvragen voor TEO-installaties goed te kunnen beoordelen. Daarom stelde STOWA, in samenwerking met de Unie van Waterschappen en Rijkswaterstaat, in 2021 het Beoordelingskader Koudelozingen 1.0 op. Ondertussen blijven we onderzoek doen naar de ecologische effecten van TEO, zodat we het beoordelingskader verder kunnen verbeteren. Zo liet STOWA diverse literatuurstudies en een modelstudie uitvoeren naar de ecologische effecten van TEO.
Het winnen van energie uit afvalwater kan effect hebben op het zuiveringsproces. Met name als de warmtewinning plaatsvindt vlak voordat het water de zuivering instroomt. Als het water te ver afkoelt, verliest het zuiveringsproces aan efficiëntie. In het kader van onderzoeksprogramma WarmingUP is een tool ontwikkeld die helpt een inschatting te maken van mogelijke effecten. > Download de exceltool ‘eenvoudig effectenmodel TEA’
Samenwerking
Het toepassen van aquathermie vraagt nieuwe vormen van samenwerking in de warmteketen. Welke rol kunnen waterschappen en andere decentrale overheden het beste spelen bij het bevorderen van aquathermie? Welke consequenties heeft dit voor de eigen organisatie? Antwoorden hierop zochten we in het onderzoek naar de governance van aquathermie. Voor de samenwerking met energiecoöperaties stelde de Unie een handreiking op. Eerdere ervaringen met nieuwe samenwerkingen delen we in het rapport ‘Leren van praktijkervaringen aquathermie’. Bij deze nieuwe technieken en samenwerkingen duiken ook nieuwe juridische vraagstukken op. Deze heeft de Unie geïnventariseerd. Naar aanleiding hiervan is een Handreiking Waterbelangen in de warmtetransitie opgesteld. Het verdelen van schaarse rechten is een onderwerp dat we nauwgelet volgen.
Techniek
De technieken rondom aquathermie zijn nog volop in ontwikkeling. Er zijn tal van technische keuzes te maken bij het ontwerp van een aquathermiesysteem. Het rapport en de infographic 'Configuraties voor aquathermie’ maken je hierin wegwijs. Ervaringen met verschillende toepassingen delen we in het rapport ‘Leren van praktijkervaringen aquathermie’. Ook vanuit onderzoeksprogramma WarmingUP is veel onderzoek gedaan naar de technische vragen.
