English resumeGrip op graverij
GRIP OP GRAVERIJ
Helpdesk Graverij
Heb je een actuele vraag over graverij in jouw beheersgebied? Mail de Helpdesk Graverij! Graverij@stowa.nl
Thema's
Beleid, wet- en regelgeving
Om ervoor te zorgen dat we in heel Nederland op een eenduidige en duurzame wijze omgaan met de bever, is het noodzakelijk dat de verschillende bevoegde gezagen, RVO en provincies op één lijn komen met water- en (spoor)wegbeheerders. Hiervoor is een landelijke beveraanpak ontwikkeld. Die is in juli 2025 is vastgesteld. Er wordt gewerkt aan de uitwerking van een aantal deelgebieden voor nog meer eenduidigheid en handelingsperspectief voor beheerders.
Detectie
Er worden verschillende methoden onderzocht die kunnen helpen bij de detectie van beverholen en gangen. Te denken valt aan detectie via geur van bevers door bijen, E-nose, glasvezel of grondradar. Op dit moment worden factsheets ontwikkeld van detectiemethoden. Deze zijn begin 2026 beschikbaar via deze landingspagina. Bij het Kenniscentrum Bever zijn al een aantal opties bij elkaar gebracht.
Beheer en onderhoud, waaronder reactieve maatregelen
Er wordt steeds gezocht naar oplossingen die de dagelijkse werkzaamheden van de beheerders kunnen verbeteren. Hiervoor zijn er bijvoorbeeld factsheets gemaakt van de tien diersoorten waarmee beheerders de meeste schade-ervaringen hebben. Er zijn via deze link onder het tabblad 'Video’s' ook enkele video’s te vinden over het beheer en onderhoud rond graverij van bever en das.
Maatregelen bij hoogwater
Wat kun je doen op het moment dat je als beheerder tijdens hoogwater geconfronteerd wordt met graverij? Er moet onderzocht worden hoe je graverij tijdens hoogwater kunt detecteren en de dijk tijdens het hoogwater kan herstellen. Algemene maatregelen staan onder meer op de website wikinoodmaatregelen.nl. Voor specifieke maatregelen over beverpatrouilles, inspecties tijdens hoogwater, kun je kijken op de website van het Kenniscentrum Bever.
Preventieve maatregelen
Als bevers en dassen in de buurt van een dijk voorkomen, kunnen preventieve maatregelen genomen worden om de kans op graverij te verkleinen. Denk aan het aanbrengen van stortsteen, gaas of damwanden, het realiseren van hoogwatervluchtplaatsen, of het toevoegen van kalk aan de kleilaag. Op dit moment worden factsheets ontwikkeld waarin preventieve maatregelen beschreven staan. Deze worden in 2026 gepubliceerd, onder meer deze website.
Helpdesk Graverij
STOWA is met andere (overheids)partijen bezig overzicht te creëren in de activiteiten rondom graverij in vitale infrastructuur. Op deze manier krijgen beheerders handvatten voor de manier waarop ze moeten omgaan met graverij. Een onderdeel hiervan vormt de Helpdesk Graverij: graverij@stowa.nl.
Naar de Helpdesk GraverijProjecten
Factsheets graverij
STOWA heeft factsheets gemaakt voor tien diersoorten waarmee de beheerders van dijken en infrastructuur (waterschappen en ProRail) veel schade-ervaringen hebben. De factsheets geven voor ieder dier informatie over onder meer het voorkomen, het leefgebied, gedrag, schade en herkenning. Ook worden maatregelen genoemd om graverij te voorkomen of te bestrijden.
Naar de factsheets graverij en de bijbehorende achtergrondrapportage
Kenniscentrum Bever
Het Kenniscentrum Bever is een initiatief van STOWA, Rijkswaterstaat, ProRail, de Unie van Waterschappen, Interprovinciaal Overleg en de Zoogdiervereniging. Door de toename van de bever is er steeds meer behoefte aan informatie. Het doel van het Kenniscentrum Bever is door het delen van kennis en het bundelen van krachten, op een duurzame wijze samen te leven met de bever.
Hoogwatervluchtplaatsen
Tijdens hoogwaterperiodes worden problemen verwacht omdat de beverholen- en burchten langs de oevers dan overstromen. Bij gebrek aan voldoende vluchtplaatsen vluchten de dieren dan naar de dijken om daar holen te gaan graven. Er wordt, samen met waterschap Aa en Maas, ProRail en Rijkswaterstaat, onderzoek gedaan naar het aanleggen van hoogwatervluchtplaatsen voor bevers.
Internationale webinars
STOWA organiseert in samenwerking met andere Europese beverexperts webinars om van en met elkaar te leren over hoe we het beste kunnen omgaan met bevers. De eerste webinar over Hoogwatervluchtplaatsen vond plaats op 25 juni 2025. Volgende webinars kondigen wij aan op de website van STOWA.
Nationaal beverprotocol
Er is een landelijke beveraanpak opgesteld. Hierin is een nationaal beverprotocol opgenomen.
Er wordt gewerkt aan een verdere uitwerking van een aantal deelgebieden om beheerders nog meer handelingsperspectief te bieden.
International meeting Beaver Burrowing in Infrastructure (2025)
We willen graag leren welke graverij-problemen in andere landen spelen en hoe die daar worden opgelost. Daarvoor werd begin 2025 een internationaal symposium gehouden waar veel internationale deelnemers bij aanwezig waren.
Lees een verslag van het IBBI-symposiumDemodag 'Opsporing van bevers en preventie tegen graverij' (2025)
Op 24 april 2025 hield STOWA op het Biesbosch museumeiland een speciale demonstratiedag over het opsporen van bevers en preventieve maatregelen tegen bevers. Op deze dag werden demonstraties werden gegeven van verschillende technieken voor beheerders.
Lees een verslag van deze dagSymposium Kenniscentrum Bever (2024)
Op 17 oktober 2024 werd door het Kenniscentrum Bever een symposium georganiseerd. U kunt de presentaties van dit symposium terugkijken op video.
Bekijk de presentaties van het symposium op videoAgenda
Veldbezoek inrichtingsmaatregelen bever en das. Afwegingen bij dijkversterkingsprojecten
Hoe houd je rekening met bever en das bij dijkversterkingstrajecten? Tijdens dit veldbezoek krijg je praktische inzichten in verschillende mogelijkheden om dat te doen. We starten binnen met een presentatie en gaan daarna naar buiten waar we verschillende locaties per fiets en lopend bezoeken.
Lees meer23ste Kennisdag Professionaliseren Instandhouding Waterkeringen ‘Dijkbeheer in een complexe omgeving’
Onze dijken zijn multifunctioneel. Ze beschermen tegen overstroming, bevorderen de biodiversiteit, maken onderdeel uit van ons cultureel erfgoed en hebben vaak ook een transportfunctie. De dijkbeheerder moet goed weten om te gaan met al deze, soms tegenstrijdige, belangen. Dijkbeheer betekent werken in een complexe omgeving. Wil je meer grip krijgen op die omgeving? Kom dan naar de 23e PIW-kennisdag dijkbeheer, wederom in Burgers' Zoo in Arhnem, op donderdag 19 maart 2026.
Lees meerWaterveiligheidsnieuws
Hoe breng je wateroverlastrisico’s integraal in beeld? En wat is het nut?
Een integrale inschatting van wateroverlastrisico’s leidt tot een ruimere blik op maatregelen die deze risico’s kunnen beperken. Denk aan de (her)inrichting van een gebied of de bescherming van specifieke objecten. Maar hoe doe je dat? Dat kan met een zogenoemde foutenboommethode. STOWA heeft deze methode praktisch toepasbaar laten maken voor de waterschappen. Ook is er een handleiding opgesteld om gebruikers te helpen bij opstellen van een zogenoemde foutenboommethode.
Lees meerSandTracer: monitoring van duindynamiek met satellietdata en AI
De Nederlandse duinen vormen een uniek en dynamisch landschap dat van cruciaal belang is voor zowel kustveiligheid als biodiversiteit. Effectief beheer vereist nauwkeurige monitoring van deze dynamiek, maar traditionele methoden zijn vaak tijdrovend en kostbaar. Tegen deze achtergrond hebben STOWA en Rijkswaterstaat onderzoek laten doen naar de inzet van kunstmatige intelligentie in combinatie met satellietbeelden en LiDAR-data. Dit heeft geleid tot de ontwikkeling van een prototype ‘SandTracer’.
Lees meerMobiele keringen: op zoek naar een alternatief voor de zandzak
STOWA heeft voor zeven verschillende type mobiele keringen en één type tijdelijke kering korte video's laten maken. In de video’s wordt de werking van de keringen uitgelegd en wordt verteld binnen welke randvoorwaarden ze inzetbaar zijn. De productie van de video's werd mede mogelijk gemaakt door het Interregproject FlashFloodBreaker.
Contact
Meer weten? Neem dan contact op met Hanneke Kloosterboer van STOWA, via graverij@stowa.nl